Yörüklerin Başlıca Ekonomik Faaliyetleri ve Gelecekten Beklentileri Üzerine Bir Saha Çalışması
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Özet
Bu çalışma, halen Akdeniz ve Doğu Anadolu bölgesinde varlıklarını sürdüren Yörüklerin başlıca gelir kaynaklarını oluşturan hayvancılık faaliyetleri ile konargöçer kültürüne ait güncel bilgilerin elde edilmesi amacıyla 2019 yılında yapılmıştır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde, Batı Anadolu?daki konargöçer Türkmenler ?Yörük? olarak adlandırılmıştır. Yörükler, geçimlerini genellikle hayvancılıkla sağlayan, yaşamlarını otlak, yaylak ve kışlak alanlar arasında düzenli gidiş-gelişler ile geçiren, hareket halindeki gruplar olarak tanımlanmaktadır. Yörükler, kadim geleneklerine uygun olarak göçer yaşamı benimsemiş gruplardır. Bu nedenle de yaşamlarını sürdürebilecekleri ve yıl boyunca farklı mevsimlerde hayvanlarını besleyebilecekleri otlaklara, yaylak ve kışlaklara ihtiyaç duymuşlardır. Bu çalışma halen göçer hayvancılık yapan 60 işletmede yürütülmüştür. Ankette 28 adet açık uçlu soru sorulmuştur. Bu çalışmada Yörüklerle ilgili çeşitli veriler gözlem, anket ve mülakat yoluyla toplanmıştır. Çalışmada daha çok açık uçlu sorulara verilen cevaplar değerlendirilmiştir. Mülakatlar yapılırken izin alınarak ses kayıtları da alınmıştır. Ayrıca, konargöçer kültürüne ait çeşitli görseller de fotoğraflanmıştır. Çalışmadan elde edilen veriler değerlendirildiğinde, konargöçerlerin başlıca ekonomik faaliyetleri olan hayvan yetiştiriciliği ve hayvan besleme konularında atalarından öğrendikleri sözlü ve uygulamalı bilgileri bugün de yaygın olarak kullandıkları görülmüştür. Konargöçerlerin en belirgin özellikleri, kendilerini her türlü sorunu çözebilecek insanlar olarak tanımlıyor olmalarıdır. Ancak, özellikle de gençler gelecekte göçer olmak istemediklerini ifade etmiştirler. Bu duruma sebep olarak da, eğitim almada yaşadıkları sorunları, gelirlerinin düşük oluşunu, hayvan yemlerindeki maliyetin yüksekliğini, konargöçerlere devlet desteğinin yetersiz olmasını, otlak, yaylak ve kışlaklarda elektrik sorunlarını, telefon ve internet gibi iletişim araçlarının olmamasını göstermektedirler.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Referanslar
Can D., 2015. Yayla hayvancılığında verimli yaşam ve göç yolları. Toros Yörüklerinin Yaşamsal Sorunları Sempozyumu. 8 Mayıs 2015. Mersin Üniversitesi Kongre Merkezi. Mersin.
Coşgun U, Yılmaz M., 2018. The pasturing routes of nomadic people and their problems (Case Study: Konya and Muğla Regional Directorates of Forestry). 1st International Symposium on Silvopastoral Systems and Nomadic Societies in Mediterranean Countries. 22-24 October 2018, Isparta/Turkey.
Doğan C, Doğan MS., 2005. Yörüklerin hayat tarzı. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 49: 677-708.
Ekiz E, Yazıcı H., 2018. Nomadic communities living in forest (Resources) in upper basins of the Western Mediterranean Region. 1st International Symposium on Silvopastoral Systems and Nomadic Societies in Mediterranean Countries. 22-24 October 2018. Isparta/Turkey.
Ekiz E., Yazıcı H., 2014. Kültürel coğrafya açısından Burdur?un Bucak ilçesi ve köylerindeki yörük göçleri. Coğrafyacılar Derneği Uluslararası Kongresi Bildiriler Kitabı, 4-6 Haziran 2014, Muğla, Türkiye, S. 175-184.
Eröz M., 1991. Yörükler. Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayını, İstanbul.
Finn S, Herne M, Castille D., 2017. The value of traditional ecological knowledge for the environmental health sciences and biomedical research. A Section 508?conformant HTML version of this article is available at https://doi.org/10.1289/EHP858.
Güneş G. ve Büyükşahin F., 2016. The importance of traditional ecological knowledge: The case of Sarikecili Yoruks, Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar E-Dergisi, ISSN1304-2823.
Harunoğulları M, Polat Y., 2018. Mersin-Arslanköy yörüklerinin yaylacılık faaliyetleri ve sorunları. Ege Coğrafya Dergisi, 27 (1): 71-86.
Johannes RE., 1993. Integrating traditional ecological knowledge and management with environmental ımpact assessment. Traditional Ecological Knowledge: Concepts and Cases, 1: 33-39.
Karabaşa S., 2019. Kaş-Kekova özel çevre koruma bölgesindeki geleneksel kültürün kültür-çevre ilişkileri açısından değerlendirilmesi. Folklor/edebiyat, 25 (97): 207-227.
Kılıç T., 2014. Karacadağ?da göçebe hayvancılık ve göçerler. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24 (2): 1-12.
Özalp M, Sütlü E., 2011. Fırtına havzası?nın yukarı bölümlerinde yürütülen yaylacılık faaliyetlerinin zamansal değişiminin irdelenmesi ve bazı çevresel sorunların tespiti. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 12(2):148-160.
Savaş İ, Yılmaz İ, Yanar M., 2019. Iğdır İlinde göçer hayvancılık ve bazı yapısal özellikleri. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(1): 552-561.
Şimşek B., 2017. Yörüklerin sorunlarına ilişkin gündem dışı konuşması. https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/genel_kurul.cl_getir?pEid=61252. Erişim:16.06.2019.
Tapur T., 2009. Abanoz yaylası. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21: 473-487.
Türkay C., 1979. Başbakanlık arşiv belgelerine göre Osmanlı imparatorluğunda oymak, aşiret ve cemaatler. İstanbul, Tercüman Gazetesi Yayınları.
Yılmaz M, Coşgun U., 2017. Konar-Göçer yörüklerin otlatma sorunları ve çözüm önerileri (Mersin ve Konya Orman Bölge Müdürlükleri Örneği). P:51-64. IV. Ulusal Ormancılık Kongresi. 15-16 Kasım 2017, Antalya.